یک پیشنهاده ساده!
این روزها احساسات مردم با داستان سد سیوند بسیار انگیخته است. برخی از سر میهن پرستی و جمعی جوان دلسوز و شیفتۀ نیاکان برای پاسداری از یادگارهای آن ها. و طبق معمول، بعضی نیز بدون توجه به چگونگی داستان می کوشند که در هرحال از فرصت پیش آمده سود جسته و چرخکی در میدان سیاست بزنند.
امروز گفت و گویی داشتم با دوستی فرهیخته و دلسور دربارۀ آثار باستانی و تاریخی. حاصل این گفت و گو و نظر این دوست بسیار سودمند بود.
متاسفانه از آغاز توجه به آثار تاریخی در روزگار ما، سهل انگاری دولت ها در مرمت این آثار و نگهداری اصولی از آن ها چنان ناچیز بوده است که امروز بازسازی و مرمت همۀ این آثار، در بهترین شرایط، از توان دولت ها و سازمان میراث فرهنگی بیرون است. به ویژه این که آثار تاریخی ما فراوان و بی شمار هستند و به فراوانی آن ها کارهای انجام نپذیرفته داریم.
برای نمونه، اگر دراستان اصفهان تنها به بازسازی بنیادی کاخ چهل ستون پرداخته شود، دیگر بودجه ای چندان برای دیگر آثار فراوان این استان باقی نخواهد ماند. در حقیقت، در گذشته اغلب در کاخ چهل ستون و بی شماری از آثار گران بهای ایران، مرمت به معنای پرداختن به رنگ و رو بوده است و بزک! در حالی که برخی از این آثار، از نخست نیاز به بازسازی اساسی داشته اند و دارند.
اینک نگاهی داشته باشیم به هزینه های گزاف و باورنکردی تبلیغات شرکت های تولیدی و وارداتی. من در این جا بنا ندارم که آماری از این هزینه ها را بیاورم. دوستم می گفت، هزینۀ تبلیغات برخی از این شرکت ها سر به میلیاردها می زند! لابد در روزنامه های یک بار مصرف، در رادیو و تلویزیون ها که با فشار تکمه ای محو می شوند و به تازگی با علم کردن تابلوهای بزرگ و پرهزینه در شاهراه ها.
پرسش و پیشنهاد این است که آیا می توان با همکاری میراث فرهنگی، سازمان های تبلیغاتی و شرکت های بزرگ، بی آن که آسیبی مالی به شرکتی وارد آید، دست کم هزینۀ مرمت بی شماری از آثار تاریخی کوچک را به شرکت های علاقه مند واگذاشت و در عوض به آن ها اجازه داد که سنگ یادبودی شایسته، به نام شرکت خود در کنار آثار باستنانی نصب کنند؟
اگر چنین شود، هم شرکت ها به جایگاه تبلیغی ماندگار دست می یابند، هم کم کم مشارکت در کاری فرهنگی تبدیل به عادت می شود و هم باری بزرگ از دوش سازمان میراث فرهنگی برداشته می شود.
اگر چنین شود، شاید بتوان در درازمدت با همکاری چندین شرکت بزرگ دست به مرمتی بزرگ تر زد.
مساله مسالۀ دگرگون کردن فرهنگ است. فرهنگ تبلیغ با بلاغت و فرهنگ مشارکت در نگهداری از آثار تاریخی. در این سرزمین تاریخی!
با فروتنی
پرویز رجبی
Labels: روزنوشت
