درست بنویسیم، درست بگوییم

 

اَمرداد درست است،

اما پافشاری در به کاربردن آن درست نیست!

 

در دهه های واپسین فرمانروایی پهلوی، شاید از این روی که «امرداد» به معنای «نامیرایی» است و شاه با کودتای 28 مرداد 1332 امکان بازگشت به ایران را یافته بود، پافشاری می شد تا به جای «مرداد»، گفته شود: «امرداد»!

پیداست که جدا از داستان این رویکرد، گزیدن «امرداد» به جای «مرداد» می توانست کاری درست باشد. اما مگر دربارۀ دیگر نام های کهن ماه های ایرانی و اصولا دیگر واژه های فارسی چنین گامی برداشته شده است؟

اگر بنا می بود که به صورت کهن نام ماه ها برگردیم، می بایستی برای نمونه به «اردیبهشت» می گفتیم: «اَشَه وَهیشتَه» (یا دست کم: «اَردیبهشت»)، به «خرداد»: «هاوروَتات»، به «شهریور»: «خشَثرَوَئیریَه» و به «مهر»: «میثرَه»!...  

آیا چنین کرده ایم و یا چنین می کنیم؟

توجه داشته باشیم که درست گفتن چیزی است و بازگشت به صورت کهن واژه ها چیزی دیگر. واژه های هر زبانی در درازنای هزارها و صدها سال ساییده و دگرگون و ساده تر می شوند و با صورت های نوین خود از سوی مردم روزگاران به کار گرفته می شوند.

بنا بر این تنها «مرداد» را به شکل کهنش «امرداد» خواندن شایسته نیست. پیداست که پای یک پیشنهاد در میان است و بس.



Labels: