آثارباستانی، تاریخی و یادماتی

گاهی دیده می شود که اصطلاح های «آثار باستانی، تاریخی و یادمانی» به جای یکدیگر به کار گرفته می شوند.

استفادۀ نادرست از نام ها هم به وجاهت مفاهیم آسیب می زند و هم از فخر زبان می کاهد و هم ما را در تشخیص و تمییز ارزش ها ناتوان می کند.

از آغاز پرداختن با تاریخ به روش علمی و نو، پیش از اسلام را دورۀ باستانی نامیده ایم و تقریبا همه به این اصطلاح خوگرفته ایم. بنابراین تخت جمشید و آرامگاه کورش بزرگ در پاسارگاد و تندیس بلندبالای شاپور در غار شاپور آثاری باستانی هستند. و میدان نقش جهان در اصفهان و مسجد وکیل در شیراز و برج طغرل در ری آثاری تاریخی.

اما آرامگاه فردوسی در توس و آرامگاه ابن سینا در همدان نه باستانی هستند و نه تاریخی. این آرمگاه ها یادمان هایی هستند برای دو شخصیت تاریخی.

متاسفانه گاهی دیده می شود که سازمان های دولتی و بنگاه های گردشگری نیز در جزوه های راهنمای خود باور چندانی به تفکیک این اصطلاح ندارند. و برای نمونه آرامگاه کمال الملک در نیشابور را اثری باستانی و تاریخی می نامند. رفته رفته مردم عامی نیز در تشخیص تفاوت درمانده می شوند.

البته پیداست که هر اثر باستانی، اثری تاریخی نیز هست و فراوانند در میان آثار باستانی و تاریخی، آثار یادمانی...